İSTANBUL – Türkiye’nin en kalabalık ilçesi olan İstanbul’un Esenyurt’ta Haramidere bölgesini kapsayan TEM Güneyi 4. Etap Uygulama İmar Planı’na ve bölgeye verilen ruhsata ilişkin İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi’nde açılan iptal davası sonuçlandı. Mahkemenin verdiği iptal kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından da onandı ve karar kesinleşti. Değeri 50 milyar doların üzerinde olduğu değerlendirilen bölgede yaklaşık 80 bin kişi yaşıyor. Olası bir yıkım kararı çıkması halinde binlerce kişi etkilenecek.
11 bloktan oluşan ada. DAVAYI, BÖLGEDE OTURAN BİR KİŞİ AÇTI
İptal kararına giden süreç şöyle gelişti:
Esenyurt’un en büyük ve tartışmalı imar planlarından biri olan ve Haramidere’de yer alan TEM Güneyi 4. Etap Uygulama İmar Planı 2013’te, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Esenyurt Belediyesi Meclisleri tarafından kabul edildi. Gökdelen inşaatları büyük bir hızla başlarken, aynı bölgede yaşayan Z.Ö., olması gerekenden daha yüksek yapılar yapıldığı gerekçesiyle 16 Aralık 2015’te Esenyurt Belediyesi’ne başvurdu ve imar planının iptalini talep etti. Talebi reddedilen Z.Ö., bunun üzerine 17 Mart 2016’da İstanbul 10. İdare Mahkemesi’ne başvurdu.
’12 KAT OLMASI GEREKİRKEN 25 KATA VARAN İNŞAAT’
Z.Ö. mahkemeye verdiği dilekçede imar planında taşınmazın yüksekliğinin 36,50 metre (12 kat) olması gerektiğini, mevcut durumda ise 25-30 kat ve üzeri yapılaşma gidildiğini, plan ilkelerine uyulmadığını, söz konusu taşınmazın silueti olumsuz etkileyeceği, bütüncül bakış açısından görüntüyü tamamen yok edip kapatacağını, ibadet alanlarının konut alanına çevrilerek toplumsal dokunun zedeleneceğini belirtti. İstanbul 10. İdare Mahkemesi de Z.Ö’nün başvurusunu 17 Ekim 2017’de reddetti.
Z.Ö., bu kez dosyayı 2019’da bir üst mahkeme olan İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi’e taşıdı. Dördüncü İdari Dava Dairesi 2020’de Ö.Z.’nin talebini kabul eti ve imar planını iptal etti.
İmarı iptal edilen bölgenin içinde yükselen gökdelenler. İKİ BELEDİYE VE İNŞAAT ŞİRKETİ İTİRAZ ETTİ
Bu gelişme üzerine İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Esenyurt Belediyesi ve Tekfen Emlak Geliştirme Yatırım A.Ş., mahkemenin kararına 2022’de itiraz ederek Danıştay 6’ıncı Dairesi’ne başvurdu ve iptal kararının kaldırılmasını istedi.
Danıştay 6. Dairesi yapılan itirazı 2023’te reddetti. İki belediye ve şirket karara bir kez daha itiraz ederek Danıştay İdari Dava Daireler Kurulu’na başvurdu. Kurul heyeti karar vermeden önce Danıştay Teknik Hakimi Bahar Akgül Çalışkan’ın konuyla ilgili sunumunu dinledi.
Süreçle ilgili gelişmeleri aktaran Çalışkan, “İstanbul Bölge idare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi kararının onanmasını uygun olacağını” belirtti. Danıştay İdari Dava Daireler Kurulu da teknik hakimin talebi doğrultusunda karar verdi ve İstanbul bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi’nin kararını onadı. İmar planının iptali böylece kesinleşmiş oldu.
6 bin dönüm üzerinde inşa edilen ve imarı iptal edilen binalar. İPTAL KARARININ GEREKÇESİ
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi, iptal gerekçesini şöyle açıklamıştı: “Mevcut yapının imar planına aykırı olarak yapıldığı, imar planına aykırı olarak yapı yoğunluğunun yaklaşık yüzde 30 oranında artırıldığı izahtan varestedir. Diğer taraftan, en fazla 12 kat olabileceği ortada iken mevzuata aykırı ve yapı ile nüfus yoğunluğunu artıracak şekilde 22-31 kat aralığında 11 adet blok inşa edildiği görülmüştür. Bu durumda, imar planı ve yapı ruhsatının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına ve imar mevzuatına aykırı olduğu görüldüğünden dava konusu işlemlerin iptaline.”
KAÇAK İNŞAATLAR DEVAM EDİYOR
Dava süresi boyunca Esenyurt Belediyesi, kaçak inşaatlara müdahalede bulunmadı ve gerekli yasal işlemler yapılmadı. Kararın kesinleşmesinin ardından Esenyurt Belediyesi, Ocak 2024’te Plan ve Proje Müdürlüğü’ne yazdığı yazıda, yıkımlara ilişkin gerekli işlemlerin yapılmasını istedi. Ancak aradan 8 ay geçmesine rağmen bölgede yapılan gökdelenlere ilişkin herhangi bir yıkım başlatılmadı. İnşaatlar ise devam ediyor. Değeri 50 milyar doların üzerinde olduğu değerlendirilen bölgede yaklaşık 80 bin kişi yaşıyor. Yıkım kararı alınması halinde binlerce kişinin taşınması gündemde. İBB yetkilileri Gazete Duvar’a yaptığı açıklamada Esenyurt’ta alınmış herhangi bir yıkım kararı bulunmadığını söyledi.